ซอฟต์แวร์ (Software)
การที่เครื่องคอมพิวเตอร์หรือฮาดแวร์สทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพนั้นเกิดจากคำสั่งหรือชุดคำสั่งที่เรียกว่าโปรแกรมที่เขียนโดยนักเขียน (Programmer) คำสั่งมีลักษณะเป็นซอฟต์แวร์ สามารถสั่งให้คอมพิวเตอร์อ่านข้อมูล แปลความหมาย และทำการประมวลผล และส่งผลลัพธ์ที่ได้ออกมาเป็นสารสนเทศตามที่เราต้องการ
ชอฟต์แวร์ เป็นส่วนที่มนุษย์สัมผัสไม่ได้โดยตรงเพราะซอฟต์แวร์มีคุณลักษณะเป็นโดยทั่วไป เรียกว่า โปรแกรมหรือชุดคำสั่งที่ถูกเขียนขึ้นมาเพื่อสั่งการเพื่อให้คอมพิวเตอร์ทำงาน ซอฟต์แวร์จึงทำหน้าที่เป็นตัวเชื่อมระหว่างผู้ใช้คอมพิวเตอร์และเครื่องคอมพิวเตอร์ ถ้าไม่มีซอฟต์แวร์เราก็ไม่สามารถใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำอะไรได้เลย ซอฟต์แวร์สำหรับเครื่องคอมพิวเตอร์สามารถแบ่งออกเป็นได้หลายประเภท
1. ซอฟต์แวร์ (Software) หมายถึง ชุดคำสั่งหรือโปรแกรมที่ใช้สั่งงานให้คอมพิวเตอร์ทำงาน ซอฟต์แวร์ จึงเป็นคำสั่งที่มีลำดับขั้นตอนการทำงานซึ่งเขียนด้วยคำสั่งของคอมพิวเตอร์ คำสั่งเหล่านี้จึงเรียกว่าโปรแกรมคอมพิวเตอร์
2. ประเภทของซอฟต์แวร์ (Software) แบ่งได้ 2 ประเภทใหญ่
1. ซอฟต์แวร์ระบบ (System Software)
ซอฟต์แวร์ระบบเป็นโปรแกรมที่บริษัทผู้ผลิตสร้างขึ้นมาเพื่อใช้จัดการกับระบบ หน้าที่การทำงานของซอฟต์แวร์ ระบบคือ ดำเนินงานพี้นฐานต่างๆ ของระบบคอมพิวเตอร์
1.1 ระบบปฏิบัติการ (Operating Software หรือ OS ) เป็นซอฟต์แวร์ที่ควบคุมกิจกรรมทั้งหมดของคอมพิวเตอร์ เพื่อให้
มั่นใจว่าอุปกรณ์ที่เป็นฮาร์ดแวร์ทุกส่วนของระบบคอมพิวเตอร์ทำงาน
ร่วมกันได้อย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ
1.1.1 ระบบปฎิบัติการดอส (DOS) เป็นระบบปฏิการที่รับคำสั่งจากผู้ใช้งานเป็นข้อความ DOS มาจากคำว่า Disk Operating System
1.1.2 ระบบปฏิบัติการ Windows เป็นระบบปฏิบัติในกการทำงานที่ทำงานด้วยคำสั่งกราฟิกชนจอภาพโดยใช้เมาส์ควบคุมคำสั่งให้โปรแกรมทำงานผ่านภาพ กราฟิกที่เป็นสัญลักษณ์ต่างๆ ที่เรียกว่า สัญรูป หรือไอคอน (Icon)
1.1.3 ระบบปฏิการ UNIX เป็นระบบปฏิบัติการที่ได้พัฒนามาเป็นเวลานานมากกว่าระบบ DOS ระบบยูนิกส์มีประสิทธิภาพในการทำงานสูง จึงนิยมใช้กับเครื่องที่ต้องการประสิทธิการทำงานสูง
1.1.4 ระบบปฏิบัติการ MAC OS พัฒนาโดย บริษัทแอปเปิลคอมพิวเตอร์ ใช้กับเครื่องคอมพิวเตอร์แม็คอินทอช ทำงานแบบเดียวกับโปรแกรม Windows นิยมใช้งานประเภทการออกแบบกราฟิก
1.2 ตัวแปรภาษา ภาษาระดับสูงที่พัฒนาขึ้นมาทุกภาษาจะต้องมีตัวแปลภาษาสำหรับแปลภาษา ภาษาระดับสูงซึ่งเป็นที่รู้จักและนิยมกันมากในปัจจุบัน
1) ภาษาปาสคาล เป็นภาษาสั่งงานคอมพิวเตอร์ที่มีรูปแบบเป็นโครงสร้าง เขียนสั่งงานคอมพิวเตอร์เป็นกระบวนความ ผู้เขียนสามารถแบ่งงานเป็นชิ้นเล็กๆ แล้วมาร่วมกันเป็นโปรแกรมขนาดใหญ่ได้ภาษาซีเป็นภาษาที่มีโครงสร้างคล่องตัว
2) ภาษาเบสิก เป็นภาษาที่มีคำสั่งไม่ยุ่งยาก สามารถเรียนรู้และเข้าใจได้ง่าย มีรูปแบบคำสั่งพื้นฐานที่สามารถนำมาเขียนเรียงต่อกันเป็นโปรแกรมได้
3) ภาษาซี เป็นภาษาที่เหมาะสำหรับใช้ในการพัฒนาซอฟต์แวร์อื่นๆ ภาษาซีเป็นภาษาที่มีโคลงสร้างคล่องตัวสำหรับการเขียนโปรแกรมหรือให้คอมพิวเตอร์ติดต่อกับอุปกรณ์ต่างๆ
4) ภาษาโลโก เป็นภาษาที่เหมาะสมสำหรับการเรียนรู้และเข้าใจหลักการโปรแกรมภาษาโลโกได้รับการพัฒนาสำหรับเด็ก
2. ซอฟต์แวร์ประยุกต์ (Application Software)
2.1 ซอฟต์แวร์ สำเร็จ
1) ซอฟต์แวร์ประมวลคำ ใช้สำหรับการพิมพ์เอกสาร สามารถแก้ไข เพิ่ม แทรก ลบ และจัดรูปแบบเอกสาร
2) ซอฟต์แวร์ตารางทำงาน ช่วยในการคิดคำนวณ การทำงารของซอฟต์แวร์ตารางทำงาน
3) ซอฟต์แวร์จัดการฐานข้อมูล ใช้เก็บข้อมูล และจัดการเก็บข้อมูลที่จัดเก็บในคอมพิวเตอร์จึงจำเป็นต้องมีซอฟต์แวร์จัดการฐานข้อมูล
4) ซอฟต์แวร์นำเสนอ ใช้สำหรับนำเสนอข้อเสนอข้อมูล การแสดงผลต้องสามารถดึงดูดความสนใจ เช่น Power point โลตัสฟรีแลนด์ ฮาร์วาร์ดกราฟิก
5) ซอฟต์แวร์สื่อสารข้อมูล ซอฟต์แวร์ที่จะช่วยให้ไมโครคอมพิวเตอร์ติดต่อสื่อสารกับเครื่องคอมพิวเตอร์อื่นในห่างไกล โดยผ่านทางสายโทรศัพท์
2.2 ซอฟต์แวร์ใช้งานเฉพาะ เป็นโปรแกรมที่ทำหน้าช่วยในการทำงานของระบบคอมพิวเตอร์ในหน้าที่เฉพาะด้าน เช่น ตรวจหาและกำจัดไวรัสคอมพิวเตอร์ การจัด เรียงข้อมูลในฮาร์ดดิสก์ เป็นต้น
3. ความจำเป็นของการใช้ซอฟต์แวร์ การที่คอมพิวเตอร์ดำเนินการให้ประโยชน์ได้มากมายมหาศาลจะขึ้นอยู่กับซอฟต์แวร์ ซอฟต์แวร์จึงเป็นส่วนสำคัญและจำเป็นของระบบคอมพิงเตอร์ หากขาดซอฟต์แวร์คอมพิวเตอร์ก็ไม่สามารถทำงานไดั และเป็นส่วนประกอบหนึ่งที่ทำให้ระบบสารสนเทศเป็นไปได้ตามที่ต้องการ
4. ซอฟต์แวร์และภาษาคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์สามารถแปลผลอย่างเป็นเหตุเป็นผลเชิงตรรกะได้อย่างถูกต้อง เราเรียกเลขฐานสองที่ประกอบกันเป็นชุดคำสั่งสำหรับคอมพิวเตอร์ว่า "ภาษาเครื่อง"
โปรแกรมที่ใช้แปลภาษาคอมพิวเตอร์ระดับสูงให้เป็นภาษาเครื่อง เรียกว่า คอมไพเลอร์ (Compiler) หรือ อินเทอร์พรีเตอร์ (Interpreter)
ซอฟต์แวร์ เป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์จึงเป็นส่วนสำคัญที่ควบคุมการทำงานของคอมพิวเตอร์ให้ดำเนินการตามแนวคิดที่กำหนดไว้ล่วงหน้าแล้ว คอมพิวเตอร์ทำงานตามโปรแกรมเท่านั้น ไม่สามารถทำงานนอกเหนือจากที่กำหนดไวในแต่ละโปรแกรมได้
